1 / 3

ՀՀ-ն պատերազմից անմիջապես հետո բավականին ակտիվ կերպով գործի է դրել միջազգային իրավական տարբեր կառուցակարգեր ու մեխանիզմներ, որոնք որոշակի էական աջակցություն են բերում ընդհանուր դիվանագիտական ջանքերին: Այս մասին ասել է Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանում միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը ՀՀ ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի՝ մարտի 24-ի արտահերթ նիստում:

Ըստ Եղիշե Կիրակոսյանի՝ Եվրոպական դատարանում ներկա պահին ՀՀ կողմից ներկայացված են մի շարք միջպետական գանգատներ: Ադրբեջանի դեմ ներկայացվել է 4 միջպետական գանգատ: Առաջին գանգատը ներկայացվել է 2021 թվականի սկզբին եւ վերաբերում է պատերազմի ընթացքում կատարված զանգվածային խախտումներին. հետագայում ներկայացվել են որոշակի լրացումներ: Ադրբեջանի կողմից իրականացված ագրեսիվ գործողությունների վերաբերյալ հայկական կողմը ստիպված է եղել Եվրոպական դատարան ներկայացնել նոր գանգատներ: Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի՝ երկրորդ միջպետական գանգատը վերաբերում է գերեվարված անձանց նկատմամբ ընթացող ապօրինի դատավարություններին: Երրորդ գանգատը վերաբերում է ՀՀ սուվերեն տարածքում ադրբեջանական զինված ուժերի ներկայության եւ օկուպացիայի ու դրա հետեւանքով անձանց իրավունքների խախտումներին: Չորրորդ գանգատը վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղին, Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակմանը: Ըստ հիմնական զեկուցողի՝ ներկա պահին էլ աշխատանքները շարունակվում են, եւ թարմացումները պարբերաբար ներկայացվում են:

Եղիշե Կիրակոսյանը, անդրադառնալով Արդարադատության միջազգային դատարանում ընթացող իրավական գործընթացներին, նշել է, որ ՀՀ-ն ներկայացրել է միջպետական հայց ընդդեմ Ադրբեջանի, որը հիմնված է «Ռասայական խտրականության բոլոր ձեւերի վերացման մասին» միջազգային կոնվենցիայի վրա: Նա նշել է, որ շարունակաբար իրականացվում է մշտադիտարկում: Եղիշե Կիրակոսյանն անդրադարձել է Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակման մասին դատարանի ներկայացված միջանկյալ կամ ժամանակավոր միջոց կիրառելու մասին պահանջին: «2023 թվականի հունվարի 30-ին եւ 31-ին տեղի են ունեցել լսումներ Հաագայի դատարանում, որի արդյունքը եղավ փետրվարի 22-ի հայտնի որոշումը, եւ որով դատարանը կիրառեց հանրությանը հայտնի ժամանակավոր միջոց կիրառելու մասին որոշումը»,- ասել է նա:

Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցիչը տեղեկացրել է, որ ատելության, հայատյացության, ռասիզմի քարոզն Ադրբեջանի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց կողմից Արդարադատության միջազգային դատարանի կողմից քննվող գործի առանցքն է: Դատարան են ներկայացվել համակարգված ապացույցներ հայատյաց ինստիտուցիոնալ քաղաքականության մասին: